Przełącznik faz - co to?
W mieszkaniach w budynkach wielorodzinnych zdarza się czasem migająca żarówka. Najczęściej spowodowane jest to przez sąsiada majsterkowicza, który używa urządzenia o wysokim poborze mocy. Jest to spowodowane chociażby tym że nasze mieszkanie jest zasilane z tej samej fazy co mieszkanie sąsiada.
Naprzeciw wychodzą nam przełączniki faz. To dzięki nim możemy sprawić, że nasze żarówki już nigdy nie będą migać. Dzieje się to przez przełączenie automatycznie na inną, mniej obciążoną fazę.
Jeżeli faza zasilająca naszą bramę wjazdową ulegnie zniszczeniu to dzięki przełącznikowi faz, nie będziemy mieli problemu z dostaniem się do domu. Podczas braku prądu w jednej z faz, lub w przypadku zmiany parametrów w sieci zasilającej, faza zostanie przełączona na odpowiednią, tak aby zapobiec uszkodzeniu danego urządzenia lub zapewnić ciągłość jego pracy.
Urządzenia te przeznaczone są do montażu na szynie DIN, co ułatwia ich wymianę lub serwisowanie.
Film instruktażowy na temat automatycznych przełączników faz:
https://www.youtube.com/watch?time_continue=15&v=BfA18zBkw5c&feature=emb_title
Zasada działania
Przełączniki faz najczęściej posiadają możliwość połączenia do urządzenia 3 różnych faz. Na froncie urządzenia znajdują się 3 kontrolki z podpisem kolejnych podłączonych faz. To dzięki nim wiemy,jaka faza zasila obecnie nasze mieszkanie.
Układ przełącza się między fazami, czyli do jego poprawnego działania potrzebujemy sieć trójfazową. Do poprawnego działania całego układu potrzebujemy również przekaźniki nadprądowe odpowiednio dobrane do instalacji. Zabezpieczenia nadprądowe są potrzebne, ponieważ bez nich nasz przełącznik faz nie byłby chroniony przed nadmiernym przepływem prądu w układzie.
W układzie nie jest istotna kolejność podłączenia faz. Warto wiedzieć dla samego siebie, która z faz przynosi nam najwięcej kłopotów z jakością przesyłu. Gdy dotrzemy do takiej informacji możemy znaleźć przyczynę słabych parametrów zasilania mieszkania.
Jeżeli na danej aktywnej fazie, czyli tej wykorzystywanej w danym momencie wystąpią jakieś zakłócenia i / lub też brak ciągłości, to nieprawidłowość parametrów prądu badana jest przez przełącznik przez 2 sekundy, jeśli przez ten czas utrzymuje się awaria w układzie to faza zostaje przełączona na inną z poprawnymi parametrami, to znaczy nie zagrażającymi podłączonemu urządzeniu.
Czas przełączenia fazy waha się od 0.5 do 0.8 sekundy. Naszym zdaniem dzieje się to dosyć szybko, zważając na natężenie, jakie przepływa przez do styków przełącznika.
Zapewni to ciągłość układu oraz brak np. stracenia danych naszej pracy z naszego komputera lub rozwiąże problem z brakiem elektryczności w automatycznej bramie wjazdowej, przez którą nie możemy dostać się do domu.
Główne zadanie automatycznego przełącznika faz
Przełączniki te mają za zadanie zachować ciągłość dostarczania energii elektrycznej do odbiornika jednofazowego. Następuje to w przypadku zaniku fazy zasilającej lub odchylenia jej parametrów poniżej ustalonej normy.
Zastosowanie
Zasilanie oświetlenia w strategicznych punktach
Idealne rozwiązanie dla osób prowadzących domy przyjęć, sale bankietowe czy też miejsca spotkań, w których nikt nie może sobie pozwolić na niezadowolenie klienta z powodu migającej lampy nad jego stolikiem. Przełącznik faz może zniwelować ten problem. Dzięki temu nasza orkiestra lub DJ może grać całą noc, a oświetlenie naszego domu przyjęć nawet nie mrugnie z powodu jakichkolwiek obciążeń.
- Zasilanie lodówek
Wszyscy wiemy, że lodówki same w sobie są wrażliwe na zmiany otoczenia. Tak samo zmiany parametrów prądu nie mogą się zmieniać, ponieważ może to doprowadzić do przepalenia elektroniki, co mogłoby być związane ze stratą dużych ilości jedzenia w restauracjach zepsucie lodówki może doprowadzić do zniszczenia nie tylko jedzenia w lodówkach lecz braku możliwości serwowania dań.
- Bram wjazdowych
Gdy zabraknie prądu na jednej z faz, możemy stracić możliwość wjazdu do domu, lub firmy. Przełącznik faz uniemożliwia taki scenariusz przez przełączenie na inną fazę w przypadku braku prądu w pierwszej. Często spotykane są przypadkowe uszkodzenia jednej z faz poprowadzonych poza budynkiem. Dzieje się to poprzez prace w ogrodzie (np. sadzenie drzew, w przypadku gdy przewody są położone zbyt płytko) lub przez prace doprowadzenia kanalizacji do budynku.
- Alarmów przydomowych
Gdy dopływ prądu zaniknie do alarmów chroniących nasz dobytek, możemy liczyć się z o wiele większym narażeniem na kradzieże. Przełącznik minimalizuje możliwość braku dopływu prądu do naszych zabezpieczeń. Bardzo rzadko się zdarza, że wszystkie trzy fazy ulegną uszkodzeniu.
- Zasilanie UPS-ów
Podtrzymujących pracę ważnych urządzeń, przez których brak zasilania. Możemy stracić nie zapisaną pracę lub przez złą jakość parametrów prądu możemy nawet stracić zdjęcia rodzinne, jak również wszystkie dokumenty. Może stać się to przez przepalenie np. zasilacza komputera, za tym ciągnie się możliwość przepalenia elektroniki odpowiadającej za pamięć naszych danych.
Dobór przełącznika faz w 5 pytaniach
- Jaką maksymalną wartość natężenia będziemy posługiwali się w naszym układzie?
- Jaką maksymalną wartość natężenia obsługuje dany przełącznik?
- Czy potrzebujesz przełącznika który może pracować z agregatami prądotwórczymi?
- Czy potrzebujesz przełącznika który montuje się na szynie DIN?
- Jakiego stopnia ochrony urządzenia IP potrzebujesz?
Większość przełączników faz posiadają ochronę na poziomie IP20. Oznacza to, że występuje ochrona przed dostępem palcy do wnętrza obudowy oraz przed wnikaniem ciał obcych o średnicy 12.5 mm oraz większych. Informuje nas również, że urządzenie to nie jest odporne na wodę.
Pamiętaj!!!
Jeżeli przed długi czas przełącznik faz będzie pracował z błędnie podłączonym przewodem neutralnym, to może doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia sterownika urządzenia. Za tym idzie konieczność wymiany go na nowy.
Urządzenie to monitoruje również napięcie na styku wyjściowym. Pozwala to na wykrycie „sklejenia” się styków wewnętrznego przekaźnika. “Sklejanie” występuje ponieważ, przez styki przekaźnika są przekazywane duże prądy. Wiąże się to z wytwarzaniem pola magnetycznego przez co styki mogą ulec “sklejeniu” się ze sobą. Jeżeli sytuacja taka zostanie wykryta, nastąpi cykliczne miganie wszystkich trzech diod sygnalizacyjnych.
Rodzaje przełączników faz
- Z kompatybilnością lub niekompatybilnością z agregatami prądotwórczymi
- Z możliwością montażu na szynie DIN lub też nie
- Z nastawialnymi progami zadziałania
- Z brakiem regulacji progu zadziałania
Zaletami automatycznych przekaźników są:
- Dobre zabezpieczenie dla całego układu
- Stosunkowo niski koszt (około 200 złotych)
- Szybki czas zadziałania po wykryciu niestabilności parametrów prądu w układzie
Automatyczne przełączniki faz w układach charakteryzują się podniesieniem efektywnością pracy oraz bezawaryjnością. Urządzenia te są cennym elementem w układach prądowych, gdzie nie możemy pozwolić sobie na słabą jakość połączenia lub jej brak. Przełącznik jest urządzeniem bezpiecznym dla całego układu, ponieważ jego uruchomienie następuje tylko jeśli to konieczne. Dzięki dobrze widocznym diodom użytkownik jest zawsze informowany o aktualnej fazie przez którą zasilany jest układ.
W artykule wykorzystaliśmy zdjęcia urządzeń dystrybuowanych przez przedsiębiorstwo F&F z Pabianic. Dziękujemy im za przesłanie nam elementów, wykorzystywanych w instalacjach elektrycznych. Jeśli jesteś zainteresowany produktami producenta to serdecznie zapraszamy na ich stronę.
https://www.fif.com.pl/pl/41-automatyczne-przelaczniki-faz
Autor:
Marek Beer
